Hard en zacht

‘Mens versus technologie, wie wint de strijd om werk?’ ‘Harde data geven inzichten, maar wat er werkelijk speelt, geven deze data niet weer. Daarvoor heb je zachte gegevens nodig.’ We zijn geneigd te denken in tegenstellingen. Ook in onderwijsland. 

Data-geïnformeerd onderwijs overbrugt tegenstellingen. Scholen die data-geïnformeerd werken, zetten data in voor verbetering van de onderwijskwaliteit. De hardware en software die hierbij worden gebruikt, zetten de leerkracht niet buiten spel. Integendeel. Deze werkwijze bevordert het eigenaarschap van de leerkracht en gaat uit van de betrokkenheid, aandacht, kennis en het vakmanschap waarmee hij onderwijs verzorgt. De educatieve technologie die scholen daarbij gebruiken, ondersteunt hem. Zo bieden dashboards heldere presentaties van data, zodat de leerkracht die data eenvoudiger kan analyseren en op basis daarvan beslissingen kan nemen over de inrichting van het onderwijs. De kracht van data-geïnformeerd onderwijs schuilt in de combinatie van data en de competenties van de leerkracht en het team.

Bij een uitdaging op onderwijsgebied - denk aan de coronacrisis - willen scholen vaak graag direct actie ondernemen. Alle goede bedoelingen ten spijt, gebeurt dit nogal eens op basis van anekdotische informatie en de eigen intuïtie die niet altijd klopt. Bekend is dat de kans op succes groter is, wanneer scholen systematisch data verzamelen, analyseren en interpreteren en nagaan wat de echte oorzaken van onderwijsproblemen zijn. Daarbij gaat het naast cijfermatige data als toetsresultaten ook om gegevens over het leerproces, de sociaal-emotionele ontwikkeling en het welbevinden van de leerlingen. 

Voor degene die de suprematie van de harde data nog vreest: data-geïnformeerd onderwijs brengt harde en zachte data samen. Leerlingen worden niet afgerekend op hun leerresultaten. De toetsresultaten worden gebruikt om het leerproces te sturen en te stimuleren en het onderwijsaanbod op de individuele leerlingen af te stemmen. En dat hebben de leerlingen keihard nodig.