Dit blijkt dus niet per sé zo te zijn. De schoolweging, de omvang van de school en ook de stedelijkheid verklaarden de verschillen van de impact van corona tussen scholen niet.”

“Heel herkenbaar dat mensen van nature een snelle, eenduidige verklaring zoeken voor een bepaald effect, zeker in onzekere situaties als deze” vult Marie-Lou aan. “Dat geeft het gevoel dat je de situatie begrijpt en dus beheerst. In de praktijk spelen echter altijd meerdere - zowel interne als externe - factoren een rol, en dat voelt soms ongemakkelijk. ”

“De valkuil”, vervolgt Marie-Lou, “is dat je voorbij gaat aan de werkelijke oorzaken en daardoor niet aan de juiste knoppen draait. Externe attributie wordt dan een excuus om geen goede analyse te maken en daadwerkelijk te duiden wat er gebeurt. Het effect is dat de blik niet naar binnen wordt gericht, en er amper sprake meer is van zelfreflectie. Vragen als: doen wij de juiste dingen? en doen we de dingen goed? worden niet meer gesteld. Er wordt niet geëvalueerd en ook niet bijgesteld. Er is op dat moment geen sprake van cyclisch werken en verbetering van de onderwijskwaliteit.”

“Mijn advies: zorg dat je interne en externe oorzaken op waarde schat”, zegt Kim. “Kijk bijvoorbeeld kritisch naar de manier waarop je met de corona-omstandigheden bent omgegaan. Bijvoorbeeld: wat was de kwaliteit van de instructie tijdens de schoolsluitingen en de periode waarin beperkende maatregelen golden? Gebruik de data als startpunt en maak een goede oorzakenanalyse. Juist dan kom je tot een scherpere reflectie en beter zicht op passende interventies. Die kunnen het verschil maken voor leerlingen.” 

“Overigens geldt de noodzaak van duiding ook in normale omstandigheden”, zegt Marie-Lou. “Hier goed in worden draagt bij aan een krachtige lerende cultuur, waarin het onderwijs continu wordt verbeterd. Het verbeteren van die factoren waar je invloed op hebt, geeft je grip op de situatie. Het geeft handvatten om te evalueren en bij te stellen. Op deze manier werk je aan een continue cyclus van kwaliteitsverbetering. En wie wordt daar nu niet blij van!”

“De schoolweging, de schoolgrootte en de stedelijkheid verklaren geen van alle de verschillen van de impact van corona tussen scholen. Welke verklaringen voor de verschillen tussen scholen zijn er dan wel? Wat zag Leeruniek nog meer?” vraagt Kim.

Lees hier meer over in deel 3 van deze miniserie “Sterker uit corona”.