Om maar gelijk een paar misverstanden uit de weg te ruimen: ja, we hebben deze vraag echt gesteld en ja, ChatGPT liep echt vast. We hebben de foto’s om het te bewijzen. En nee, dit artikel is niet door AI geschreven. We zijn er een beetje mee aan het spelen en we beschouwen de chatbot vooralsnog als een ietwat onhandige assistent die nog een gevoel voor humor moet ontwikkelen en soms (lees: best vaak) op zich laat wachten. Nu dat duidelijk is, kunnen we je ook laten weten dat we uiteindelijk wel een antwoord hebben gekregen. We klikten op ‘Regenerate response’ en daar was het dan. Alle redenen waarom het vak van leerkracht in het basisonderwijs zo’n mooi vak is.

We hebben de slimme chatbot niet zomaar gevraagd naar de mooie kanten van het vak van leerkracht in het basisonderwijs. We vinden dat die kanten door de overvloed aan negatieve berichtgeving ondergesneeuwd raken. Er mag best eens een schijnwerper op. Je zult maar een bevlogen leerkracht zijn en op een kringverjaardag terecht komen. Mag je weer in discussie over het dalende onderwijsniveau of de hoge uitval onder leerkrachten. Waar komt het slechte imago van leerkrachten in het basisonderwijs toch vandaan? Frank Cörvers, hoogleraar onderwijs en arbeidsmarkt aan de Universiteit van Maastricht, deed er al eens onderzoek naar. Hij concludeerde dat er een aantal factoren aan ten grondslag liggen.

Het opleidingsniveau van leerkrachten is één van die factoren. Dat was altijd hoog, maar inmiddels heeft er een inhaalslag plaatsgevonden. Leerkrachten hebben nu met ouders te maken die minstens zo hoogopgeleid zijn als zij zelf. Een andere factor is de feminisering van het basisonderwijs of het kleuterjuf-effect, zoals het ook wel genoemd wordt. Het verwijst naar het gegeven dat hoe meer vrouwen in een bepaald beroep werken, hoe lager het aanzien van het beroep is. Hoe onterecht ook, het is een wetmatigheid in de wetenschap. En dan is er nog het salaris, hoewel het inmiddels enigszins gerepareerd is, de kwaliteit van de opleiding en de vergrijzing van de sector.

Verbetering van het imago van leerkrachten is niet alleen belangrijk voor bevlogen leerkrachten op kringverjaardagen. Uiteindelijk draagt het ook bij aan de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Meer ambitieuze jongeren zullen dan kiezen voor de opleiding tot leerkracht in het basisonderwijs en het maakt ook dat scholen in staat zijn om goede leerkrachten aan te trekken en te behouden. Het kost tijd en er zijn meerdere knoppen om aan te draaien. Van verbetering van de arbeidsvoorwaarden tot verzwaring van de opleiding en van verscherping van de eisen die we stellen aan leerkrachten tot versterking van de beroepsorganisatie en investeringen in imagocampagnes om de mooie kanten van het vak te belichten.

Laten we vooral niet vergeten dat het het vak van leerkracht in het basisonderwijs een mooi vak is, misschien wel het mooiste vak van de wereld, en dat er heel veel goed gaat. Zo behoren de Nederlandse leerlingen tot de gelukkigste kinderen ter wereld. Ze gaan graag naar school. Ze hebben wat te kiezen in ons onderwijssysteem. En in tegenstelling tot wat we vaak horen, presteren basisschoolleerlingen in Nederland gemiddeld tot goed op lezen, taal en rekenen. Internationaal gezien is Nederland dan ook een voorbeeld voor andere landen.

Het is tijd om leerkrachten in het basisonderwijs hun centrale rol weer terug te geven. Alles in de onderwijsorganisatie moet gericht zijn op het vakmanschap en de ontwikkeling van leerkrachten. Ze verdienen ons vertrouwen, zodat ze de uitdagingen van het vak met zelfvertrouwen aan kunnen gaan en (weer) trots zijn. Want het zijn de leerkrachten die de kwaliteit van het onderwijs bepalen. En leerlingen worden daar alleen maar beter van.