Iedere leerkracht weet hoe belangrijk het is om extra tijd en aandacht te besteden aan groepsvorming aan het begin van het schooljaar. In deze weken, ze worden niet voor niets de Gouden Weken genoemd, leg je de basis voor een goede en werkbare sfeer in jouw groep. De rest van het schooljaar pluk je er in de vruchten van. 

Ook de Zilveren Weken zijn geen onbekend fenomeen. Dit zijn de weken na de kerstvakantie. Vaak constateer je dan iets meer onrust in je groep. Je leerlingen zoeken na een pauze van 2 weken opnieuw naar hun plek in de groep. Het groepsvormingsproces heeft dan weer extra aandacht van jou nodig.  

Maar over de laatste weken van het schooljaar, waarin er ook veel gebeurt in je groep, tussen de leerlingen onderling en tussen de leerlingen en jou, hoor je veel minder. We lijken ons minder bewust te zijn van deze fase in de groepsvorming en het belang om er extra aandacht aan te besteden. Misschien omdat er in deze periode zoveel andere dingen zijn die om je aandacht vragen. Toch is het belangrijk om ook in deze periode, laten we ze de Bronzen Weken noemen, extra in te zetten op het groepsproces. 

De fase van adjourning, afscheid nemen, is de laatste fase in het groepsvormingsproces. Er zijn 5 fases in totaal en ze zijn bepalend voor de dynamiek in je groep. Elke groep en dus ook die van jou gaat een aantal van deze fases door. Het is daarom belangrijk om ze te kennen. Zo kun je ze gemakkelijk herkennen en erop inspelen. 

Ken je ze nog? Bruce Tuckman stelde ze in 1965 vast en publiceerde erover. We frissen je geheugen even op. Het is tenslotte het einde van het schooljaar. 

1. Forming: de fase van kennismaken en verkennen
2. Storming: de fase van het vaststellen van de hiërarchie 
3. Norming: de fase van het bepalen van de ongeschreven regels
4. Performing: de fase van samenwerken
5. Adjourning: de fase van afscheid nemen

Elke fase kent een bepaald verloop, maar groepen lopen niet per se alle fases door. Soms wordt er een fase overgeslagen of valt een groep terug in een vorige fase. 

In (ongeveer) de laatste maand van het schooljaar, de periode waarin we nu verkeren, speelt de laatste fase van groepsvorming, adjourning, op. Je bent bezig het schooljaar af te ronden en af te sluiten. Er wordt afscheid genomen van het jaar, de klas, van elkaar en van jou als leerkracht. Dat doet iets met je leerlingen. Ze zijn minder gemotiveerd om te leren en groepsvorming lijkt niet meer zo belangrijk voor ze. Misschien omdat afscheid nemen makkelijker is als de sfeer minder goed is. 

Het is dus nog even hard werken in deze laatste weken van het schooljaar. Je leerlingen sluiten een belangrijke periode in hun leven af en ze hebben jou nodig om dat op een goede manier te doen. Gelukkig zijn er manieren om je leerlingen in deze fase te begeleiden. Zo sluit je samen het schooljaar positief af. 

• Ruim tijd in voor groepsgesprekken en -activiteiten. Een beetje zoals je aan het begin van het schooljaar ook gedaan hebt. 
• Kijk met je leerlingen terug op het afgelopen schooljaar. Benoem of laat zien wat ze bereikt hebben. Complimenteer. 
• Maar kijk ook vooruit. Veel leerlingen zijn onzeker over volgend schooljaar. Ze weten niet precies wat er staat te gebeuren. Dat doet wat met ze. Zorg voor voorspelbaarheid. Praat erover en laat zien. Organiseer bijvoorbeeld een of meerdere wenochtenden of -middagen in de nieuwe groep, het nieuwe lokaal en met de nieuwe leerkracht. 
• Zoals eerder gezegd, afscheid nemen is makkelijker als het verleden minder leuk lijkt. Je leerlingen zullen meer geneigd zijn om negatief over school, medeleerlingen en jou te spreken. Dat is niet leuk, maar je begrijpt nu waar het vandaan komt en je kunt het daardoor op de juiste waarde schatten. 
• Sluit het schooljaar in de laatste week af met een leuke groepsactiviteit, een echte knaller.