Onderwijsbehoeften is een term die in het onderwijs gebruikt wordt om te verwijzen naar de voorwaarden waaronder een leerling zich zo goed mogelijk ontwikkelt. Denk aan hulp of aanpassingen op didactisch, pedagogisch of sociaal-emotioneel gebied. Het gaat hierbij nadrukkelijk niet om een label of beperking van de leerling, maar om vragen als deze: 

• Wat heeft deze leerling nodig om tot leren te komen? 
• Wat heeft deze leerling nodig om een bepaald doel te behalen?

Deze vragen stimuleren onderwijsprofessionals om anders naar leerlingen te kijken. Niet het probleem of de beperking komt op de voorgrond te staan, maar de aanpak en het perspectief: wat werkt wél? 

Overigens zijn er in onderwijsland verschillende visies op de betekenis van de term onderwijsbehoeften, zo lezen we in een artikel in Didactief. Het kan ook verwijzen naar de leerwensen van leerlingen: wat ze willen leren en hoe ze het liefst leren. Wij houden ons hier aan de HGW-betekenis van het woord: het wenselijke aanbod. 

Door de onderwijsbehoeften van leerlingen goed in kaart te brengen, kun je als onderwijsprofessional het onderwijs doelgericht en planmatig afstemmen op wat een leerling van je nodig heeft. Dit helpt je onderwijskansen benutten, belemmeringen weg te nemen en het onderwijs effectiever en inclusiever te maken.

Tegelijkertijd is het afstemmen op onderwijsbehoeften complex: het vraagt om observatie, gesprekken met leerlingen en een flexibele aanpak in de groep. Vooral in groepen met veel verschillen of in combinatiegroepen kan het afstemmen op de verschillende onderwijsbehoeften een uitdaging zijn. 

Onderwijsbehoeften in kaart brengen is onderdeel van een bredere onderwijs- of begeleidingscyclus. Bij Leeruniek gebruiken we hiervoor de READ-cyclus. Concreet ziet dat er zo uit:

1. Begin bij het gedrag of de leervraag.
2. Verhelder het probleem en de factoren die stimuleren of belemmeren.
3. Formuleer de onderwijsbehoeften van de leerling.
4. Stem je aanpak af en ga aan de slag.