Net zoals veel mensen in een dip schieten wanneer de dagen korter en kouder worden, is er ook een groep mensen die bezwijkt onder de druk van de zomer, het grote genietseizoen bij uitstek. Symptomen van een zomerdip zijn net als bij een winterdip vermoeidheid, snel geprikkeld zijn en nergens zin in hebben.

In het onderwijs spreken we van een zomerdip, als de kennis van leerlingen wat is weggezakt na de zomervakantie, waarin de kinderen gedurende enkele weken geen les hebben gehad. Volgens onderzoekers komt dit in Nederland bijna niet voor, omdat de zomervakantie van zes weken in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs relatief kort is. In de Verenigde Staten waar kinderen soms wel drie maanden vakantie hebben, hebben ze er wel last van. Uit het beperkte onderzoek dat er in Nederland naar de zomerdip is gedaan, kunnen we wel iets anders opmaken. In de periode mei-oktober blijken er in groep 4 en groep 5 van de basisschool grote verschillen in leerwinst te zijn voor technisch lezen (Kennisrotonde, 2017).

Om op deze variatie (voor technisch lezen en mogelijk ook voor andere kennis en vaardigheden) in te kunnen spelen, zorgen leerkrachten voor een goede overdracht. Naast toetsgegevens kunnen daarbij ook leerlingportfolio’s die leerlingen medeverantwoordelijkheid voor hun leerproces geven, een rol spelen. 

Natuurlijk kunnen leerlingen de begeleiding van de leerkracht daarbij niet ontberen. Het leerlingportfolio dat groei en ontwikkeling in beeld brengt, kan een mooie basis vormen voor gesprekken tussen leerkracht en leerling over leerdoelen en stappen in het leerproces. De leerlingen hebben de feedback van de leerkracht nodig over wat goed gaat, wat beter kan en hoe dat aan te pakken (Baas et al., 2020). Ook coöperatieve activiteiten en activiteiten in een kleine groep lenen zich ervoor om alle leerlingen na de zomer snel in beeld te hebben en bij het onderwijs te betrekken. 

Hoeven we ons dus geen zorgen te maken over een zomerdip in het onderwijs? Toch wel. Extra toetsen en de schijnbaar obligate lange vakantiekring na de zomervakantie kunnen leiden tot vermoeidheid, prikkelbaarheid en een kleine depressie bij leerlingen én leerkracht. Zo’n dipje aan het begin van een fris nieuw schooljaar willen we toch zeker voorkomen?