Vijf jaar Leeruniek


Vijf jaar Leeruniek

Vijf jaar Leeruniek

Hoe het allemaal is begonnen en welke koers we de komende jaren gaan varen


Leeruniek bestaat vijf jaar en is de afgelopen jaren uitgegroeid tot hét centrale dashboard voor zicht op ontwikkeling en onderwijskwaliteit. In een interview met oprichter Jelte de Jongh blikken we terug op de laatste vijf jaar en werpen we ook een blik vooruit.
Hoe is het idee van Leeruniek ontstaan?

Talloze mensen droegen bij aan het ontstaan van Leeruniek, maar twee springen eruit. Allereerst de Harvard-onderzoeker Todd Rose met wie ik in Boston samenwerkte. Hij opende mijn ogen voor de ‘vloek van het gemiddelde’ in het onderwijs. Zolang we kinderen blijven afzetten tegen ‘het gemiddelde’, doe je onrecht aan het unieke van menselijke ontwikkeling. Zo ontstond ook de naam Leeruniek: we willen ieder kind helpen om zich op zijn/haar eigen manier optimaal te ontwikkelen.

Wie ook een heel belangrijke rol heeft gespeeld is Tiny Muller, een zeer ervaren IB-er die werkte op talloze scholen in Oost-Nederland. Tiny nam mij mee naar één van haar scholen en vertelde mij waar ze allemaal tegenaan liep. Een van die dingen was dat het haar veel tijd kostte om precies te weten waar alle kinderen zaten die extra aandacht nodig hadden, waardoor het lastig werd om haar leerkrachten te ondersteunen. Bij de ontwikkelingen van Leeruniek heb ik vele malen met Tiny gesproken om ideeën uit te wisselen. Nu, vier jaar later zag ze het dashboard pas. Ze was haast overdonderd dat veel van haar ideeën kennelijk ook bij alle andere interviews met IB-ers, leerkrachten en schoolleiders naar voren waren gekomen. Bijna allemaal zijn ze inmiddels omgezet in software door onze designers en programmeurs. Grappig genoeg sluiten de ideeën van de Harvard hoogleraar en van de doorgewinterde onderwijsprofessionals in Nederland naadloos op elkaar aan. Kennelijk is goed basisonderwijs zo universeel, dat je iets kunt ontwikkelen dat aansluit bij visie die voortkomt uit twee totaal andere werelden. Dát vind ik het mooie van ondernemen in het onderwijs! 

Waar hoopte je vijf jaar geleden dat Leeruniek nu zou staan?

De kloof tussen onderwijs en technologie was (en is) enorm groot. Het resultaat is dat er allerlei onderwijstechnologie wordt ontwikkeld waar leraren (en kinderen) niet beter van worden. En omgekeerd ook, dat écht waardevolle technologie niet goed wordt ingezet. Deze kloof wilde ik dichten, met als uiteindelijk doel: leraren in hun kracht zetten, en brede ontwikkeling stimuleren van álle kinderen.

We hoopten vooral een versnelling te geven aan cyclisch of ‘datagestuurd’ werken. Dit maakt dat lesaanbod beter aansluit op de behoeften van leerlingen. We merkten echter dat cyclisch werken in de praktijk vaak minder goed uit de verf kwam. Veelgenoemde reden die ik heb gehoord was dat het voor teveel admin zorgt. Het idee met Leeruniek was om het cyclische werken zo eenvoudig mogelijk te maken dat het voor iedere school toegankelijk werd, zónder de nodeloze administratie.

Inmiddels is al 1 op de 5 scholen bij Leeruniek aangesloten. Ik had in 2016 nooit gedacht dat Leeruniek zó zou aanslaan in heel Nederland.

Hoe heeft Leeruniek dit jaar met Corona ervaren? 
In de zomer van 2020 is er door de onderwijsinspectie en diverse universiteiten onderzoek gedaan naar het effect van de eerste Corona-lockdown op leeropbrengsten. De uitkomst was verontrustend: veel kinderen scoorden een stuk lager dan in reguliere jaren. Dit gold nog sterker voor kwetsbare leerlingen. En dat ondanks de enorme inzet van leerkrachten die hun uiterste best deden met afstandsonderwijs. 

Je ziet dat scholen - nu het einde van Corona in zicht is - actief op zoek gaan naar instrumenten die hun inzicht geven in waar elke leerling staat. Dat inzicht heb je nodig om leervertraging gericht in te kunnen lopen. Hoe mooi is het om met Leeruniek nu echt het verschil te kunnen maken: slimmere onderwijsinterventies dankzij beter inzicht. 

Corona heeft eigenlijk twee trends enorm versneld. Ten eerste de inzet van digitale leermiddelen en ten tweede de verantwoorde inzet van statistiek. Of het nu gaat om besmettingscijfers van Covid of om leervertraging, iedereen realiseert zich nu dat cijfers helpen om het gesprek te objectiveren. Mits je ze natuurlijk op de juiste manier interpreteert, en je realiseert dat cijfers altijd maar een deel van het verhaal vertellen. Ik hoop dat wij met Leeruniek een bijdrage kunnen leveren aan verantwoord gebruiken van meetgegevens door directeuren, IB-ers en leerkrachten om zo het onderwijs te versterken.

Waar ben je het meest trots op?
Als je even uitzoomt loopt Nederland best wel voorop in het onderwijs. Ik had een gesprek met John Hattie, een bekende wetenschapper uit Nieuw-Zeeland die ‘visible learning’ (leren zichtbaar maken) heeft ontwikkeld. Hattie heeft actief geholpen om Leeruniek verder invulling te geven. Hij geeft aan dat het Nederlandse onderwijs zoveel goede elementen kent, met hele betrouwbare toetsen en een goede focus op de sociaal-emotionele ontwikkeling. De Nieuw-Zeelanders zijn zelfs een beetje jaloers op Nederland. Hattie zei ook dat de manier waarop wij in Nederland het leren zichtbaar maken en de manier hoe Leeruniek daaraan bijdraagt uniek is en dat we daar voorop lopen. Volgens hem zou het mooi zijn als zo’n oplossing als Leeruniek ook in andere landen zou komen. Daar ben ik dan natuurlijk enorm trots op om dat te horen. 
Wat is de koers die Leeruniek de komende jaren gaat varen?

Iedereen vindt onderwijskwaliteit belangrijk, maar ik merk dat het voor veel scholen nog best zoeken is naar effectieve manieren om kwaliteit te versterken. Ik zou het heel mooi vinden als we alle scholen de handvatten kunnen bieden om elke dag te werken aan de versterking van het onderwijs. Met Leeruniek zijn wij er heel sterk op gericht om die handvatten te bieden aan leerkrachten, zodat lesgeven ook veel meer een teamsport wordt. Ik denk dat de sleutel ligt in de manier waarop onderwijsprofessionals samenwerken. Dat bedoel ik horizontaal, leerkrachten onderling en ook verticaal, leerkrachten met IB-ers, directeuren of zelfs met het bestuurskantoor. 

Hoe mooi is het als leerkrachten nog meer van elkaar leren. Met Leeruniek doen we er alles aan om tooling en trainingen te ontwikkelen die helpen om het samen over het onderwijs te hebben. Waar we nu hard aan werken is een propositie voor besturen. Om goed te besturen moet je kunnen sturen. En dat doe je niet met de ‘achteruitkijkspiegels’ die er nu zijn. We werken nu aan nieuwe oplossingen van ons data science-team die je als bestuur helpen om juist vooruit te kunnen kijken. Zo kunnen besturen tijdiger en veel gerichter precies die ondersteuning bieden die nodig is.



Geschreven door:
Kaylee Hoogerhout



Op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen binnen Leeruniek, onze tooling, trainingen en aanbod voor besturen?

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!

Inschrijven